Interview met Dennis Molenaar van Molenaar Haarlem BV

woensdag 06 september 2023

Het Energieloket voor bedrijven interviewt Dennis Molenaar van Molenaar Haarlem BV. Het familiebedrijf uit 1882 levert rijplaten en bielzen. Maar dat was niet altijd zo: ruim 140 jaar lang gaat de familie slim om met transities in de maatschappij. Zo ook met de energietransitie: sinds 2017 zit het bedrijf op een nieuw terrein en is het pand bijna klimaatneutraal.

 Kan je ons wat vertellen over Molenaar Rijplaten?

Molenaar Haarlem BV bestaat al sinds 1882. Ik ben vijfde generatie Molenaar. Mijn verre opa was rietmatter in Assendelft. Een gedeelte van de Molenaars werkt nog steeds met riet, maar wij zijn toen overgegaan op brandstof (dat was toendertijd kolen). Toen werd er gas gevonden in Slochteren en gingen we over op bitumen en teer. Mijn overgrootvader werd handelaar in gebruikte spoorwegmaterialen, met name houten bielzen. Maar ook dat veranderde wegens de regelgeving rondom verduurzaming van hout en teer. Dat was overigens ook een duurzaamheidsdiscussie: als je zachthouten paaltjes gebruikt, moet je iedere twee jaar de palen vervangen. Maar als je ze teert, staan de palen 15 jaar. Zonder teer moet je dus zeven maal zo veel bos kappen. Wij verkopen nu nog steeds wat hout, al is het meer een hobby geworden.

Zo is het bedrijf meerdere malen van richting veranderd. Toen we minder bielzen gingen doen, begon opa met rijplaten. Nu leveren wij zogenaamde terreinfundatie: de ondervloer waar kranen hun werk op kunnen doen. Voornamelijk rijplaten, en daar horen ook schotten, bielzen en hout bij. De behoefte aan een ondervloer is ontstaan in de kustprovincies, waar veel veen- en zandgrond is. Daar kan je niet zomaar overheen rijden met zware apparatuur. Wij zorgen er dus voor dat dat wel kan. In 1996 waren wij het tweede bedrijf in heel Nederland die speciale rijplaat-auto's hadden, die de platen niet enkel vervoerden, maar ook nog eens neerlegden. Toendertijd was dat een hele investering - rond een ton in gulden.

Dat we meer doen dan het leveren van platen is ook ons onderscheidend vermogen. Veel concurrenten verhuren alleen de platen. Maar alles eromheen wordt dan weer uitbesteed aan andere partijen. Wij doen alles zelf: transport, neerleggen en schoonmaak op locatie. Daardoor hebben klanten een goede ervaring met ons.

Jullie hebben dit pand zelf laten bouden en ook verduurzamingsmaatregelen getroffen. Kan je daar wat over vertellen?

In 2017 zijn we hierheen verhuisd. We zaten 135 jaar lang op een terrein waarvan we wisten dat het niet voor eeuwig was. Na wat zoeken, zijn we uiteindelijk geland op de partij die ons heeft geholpen dit te bouwen. Nou is alles goed geïsoleerd, hebben we goede ramen en gebruiken we alleen nog een beetje gas voor de vloerverwarming.

Omdat ons dak geschikt was voor zonnepanelen werden wij door Zon op Dak benaderd. Die kwamen met een sommetje over de hoeveelheid panelen en hoeveel ze konden opleveren. Dat kwam mooi uit, want mijn vader was daar toch al mee bezig. Uiteindelijk hebben we scherp kunnen inkopen omdat we samen met nabije partijen de subsidie aanvraag hebben gedaan. We hebben nu overcapaciteit, en dus eventueel extra energie voor als we willen uitbreiden of een warmtepomp willen. Daarnaast hebben we ruimte voor nog eens 16 zonnepanelen.

Dat gaat natuurlijk over het pand, niet de trucks. Doen jullie ook aan duurzaam transport?

Auto's voor het vervoer van chauffeurs kan ik goed elektrisch krijgen, en kleine wagens zoals caterpillars ook. Maar de vrachtwagens die ik nodig heb zijn gewoon nog niet elektrisch beschikbaar, omdat die in het zwaardere segment zijn. Dus moet ik me laten leiden door wat er wél is. Volvo is versneld stappen gaan zetten voor trucks op waterstof, onder druk van de ontwikkelingen in elektrisch rijden door Tesla. Ook in het zwaarste segment van trucks.

Een partij in deze regio waar we ook wel mee samenwerken, die heeft nu 10% van zijn auto's elektrisch. Maar dan hoor ik ook wel vaak dat ze op de sleep gaan. En omdat elektrische rijden nog zo nieuw is, weten de monteurs ook nog niet altijd hoe ze de trucks moeten maken. Dan zijn ze soms dagen buiten gebruik. Mocht er één in de fik vliegen, dan kan je een grote truck ook niet makkelijk even in een waterbad stoppen zoals bij een Tesla.

Nou voldoen al mijn trucks aan de Euro-6 norm, de meest hoogwaardige milieunorm. Maar milieu zit ook vaak in de kleine dingen. Vroeger liet je de motor opwarmen en ging je even koffie halen, of stond de motor te brullen terwijl je met je collega's praatte. Nu hoeft dat niet meer. De techniek van de motor is vooruit gegaan. Maar het begint ook bij jezelf. De afstelling van de trucks, de manier waarop je rijdt – mijn chauffeurs moeten ieder jaar een cursus doen en daar letten ze echt op iedere druppel diesel.

Het klinkt alsof de energietransitie in de transport sector erg complex is. Komt er veel regelgeving op je af?

We leven in een vrij spectaculaire wereld: de krant staat vol met grote onderwerpen, en die omslag van dat we gaan elektrificeren met zijn allen komt eraan. Nederland 2.0, als het ware. Ook in de transport branche. En dat is hartstikke goed. Maar momenteel is elektrisch rijden alleen logisch in het lichte segment en veel minder in het zware segment. Het is een overgangsfase. Er zijn dus constant veranderingen in de richtlijnen. En niet iedere stap vooruit, is daadwerkelijk een stap vooruit.

Amsterdam heeft bijvoorbeeld naast milieu-regelgeving ook regelgeving over grootte en gewicht. Die waren voor mij erg lastig: mijn milieugeschikte wagens waren te groot, en de wagens die wel mochten, waren toen weer niet milieugeschikt. Ik heb een intentieverklaring getekend om een wagen te kopen voor die regio, maar die wagen mag ik dan misschien in 2030 weer niet meer gebruiken door de wisselende regelgeving.

Je hebt het over Nederland 2.0. Hoe ziet dat eruit voor jou?

Voor mijn kleinkinderen is nog veel te winnen. Kijk naar kunststof. Dat vind ik echt verschrikkelijk, alles is verpakt in plastic. Terwijl er is van alles al mogelijk is. Pak het in in bio papier ofzo. Ik hoop dat mijn kinderen dat normaal gaan vinden.

Soms is het een beetje mensen pesten: al die kleine maatregelen, terwijl er veel grotere vraagstukken zijn. Zo is er in het Noorden van Zweden nu zo veel smeltwater dat ze daar milieuneutraal staal kunnen produceren. Dat zouden we meer moeten doen in Europa: beleid gericht op productie in Europa, in plaats van dat werkers in armere landen zich kapot werken onder slechte omstandigheden. Of kom nou eens met vliegtuigen op waterstof. In Nederland ook: we weten al zo lang van het stikstofprobleem, en we weten dat we het op één na grootste exporterende land zijn, terwijl we op zo'n klein postzegeltje wonen. Er is genoeg ruimte in Europa. Maar waarom wordt er pas gepraat met de agrariërs wanneer er een protest is? Nu wordt het stikstofprobleem afgeschoven op de bouw. En dat komt door een gebrek aan een langetermijnsvisie.

Zie jij dan nog onaangeraakte kansen voor verduurzaming binnen de transport sector?

Er ontbreekt goed, breed Nederlands beleid over diverse milieuvriendelijke mogelijkheden. Sowieso is volledige elektrificatie niet nodig. Als alles elektrisch moet, dan hebben we niet genoeg capaciteit voor de transport sector. En ze zeggen wel eens: zonder transport ligt alles stil. De hybride wordt geen kans gegeven, terwijl je in het zwaardere segment prachtige hybride oplossingen kunt bedenken. Bijvoorbeeld een combinatie van biodiesel en elektrisch. Dan kan je op de snelweg diesel gebruiken en dan laadt je tijdens het rijden op en ga je in de stad over op elektrisch. Het is nu alles of niets, en dat is onrealistisch.

Daarnaast valt er nog veel te besparen als we meer samen zouden werken in de sector. Momenteel doet iedereen zijn eigen ding. Soms moet ik alles ophalen, in plaats van dat we de platen gewoon omdraaien. Tja, het kan allemaal wel, maar dan moeten we wel met elkaar gaan praten. Daar valt nog iets te winnen.

Is duurzaamheid privé ook belangrijk voor jou?

Zeker. Ik heb een oude woning gekocht. Echt een groot project met scheuren in de gevel. De muren moesten eraf, het dak moest eraf. En alles heb ik vervangen met goede isolatie. Wanneer je zulk groot onderhoud pleegt is het zonde om verduurzaming niét mee te nemen. Nu heb ik een lekker landelijke kavel, en is het zelfs van het gas af. Die is echt energieneutraal. Dat geeft een fijn gevoel.
Dennis, bedankt voor dit mooie en verdiepende interview!